Semiconductor म्हणजे काय ? पहा सध्या बहुचर्चित असलेले सेमीकंडक्टर का आहे महत्वाचे?

Semiconductor हा आधुनिक तंत्रज्ञानाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. ते संगणक, स्मार्टफोन आणि दूरचित्रवाणी यासारख्या इलेक्ट्रॉनिक्सचे आधारस्तंभ आहेत. काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये, केवळ हेच पदार्थ ऊर्जा चालवू शकतात. यामुळे आपण दररोज वापरत असलेल्या अनेक उपकरणांसाठी ते आवश्यक असतात. नवीन सेमीकंडक्टर साहित्य आणि तंत्रज्ञान हा सर्जनशीलतेला चालना देणारा आणि तंत्रज्ञान जसजसे सुधारत जाते तसतसे इलेक्ट्रॉनिक्सच्या भविष्याला आकार देणारा एक मोठा भाग आहे. सेमीकंडक्टर्सबद्दल जाणून घेण्यासाठी हा भाग वाचूया.

Semiconductor कसे काम करते

सेमीकंडक्टर असे पदार्थ असतात, ज्यामध्ये सामान्यत: सिलिकॉन असतात, जे काचेसारख्या इन्सुलेटरपेक्षा जास्त वीज चालवतात, परंतु तांबे किंवा ॲल्युमिनियमसारख्या शुद्ध कंडक्टरपेक्षा कमी वीज चालवतात. त्यांची चालकता आणि इतर गुणधर्म विशिष्ट इलेक्ट्रॉनिक घटकांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी, डोपिंग( विद्युत प्रवाह, व्होल्टेज किंवा विविध प्रकारच्या किरणोत्सर्गाच्या प्रदर्शनासारख्या घटकांच्या आधारे सेमीकंडक्टर प्रवाहकत्व बदलले जाऊ शकते) म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या अशुद्धतेच्या परिचयाने सुधारित केले जाऊ शकतात.

सेमीकंडक्टर, ज्यांना सेमिस किंवा चिप्स असेही संबोधले जाते, ते संगणक, स्मार्टफोन, उपकरणे, गेमिंग हार्डवेअर आणि वैद्यकीय उपकरणांसह विविध उत्पादनांमध्ये वापरले जातात.सेमीकंडक्टरमध्ये अद्वितीय विद्युत गुणधर्म आहेत जे त्यांना इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांसाठी मूलभूत बनवतात.

ते काही विशिष्ट परिस्थितीत वीज चालवू शकतात ज्यामुळे दैनंदिन उपकरणांमध्ये विद्युत प्रवाहाचे अचूक नियंत्रण होऊ शकते. सेमीकंडक्टर हे डायोड्स, इंटिग्रेटेड सर्किट्स (ICs) आणि ट्रान्झिस्टरमध्ये महत्त्वपूर्ण घटक आहेत.

क्षेत्रांमध्ये मध्ये वापर

इलेक्ट्रॉनिक्स आणि तंत्रज्ञानातील त्यांच्या मूलभूत भूमिकेमुळे सेमीकंडक्टरचा वापर उद्योगांच्या विस्तृत श्रेणीमध्ये केला जातो. काही प्रमुख उद्योग जेथे सेमीकंडक्टर महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात:

1. माहिती तंत्रज्ञान (IT) आणि संगणन: सेमीकंडक्टर हे संगणक, सर्व्हर, लॅपटॉप, टॅब्लेट आणि इतर संगणकीय उपकरणांच्या कार्यासाठी अविभाज्य घटक आहेत.

2. दूरसंचार( telecommunication ): ते स्मार्टफोन, दूरसंचार पायाभूत सुविधा, राउटर आणि नेटवर्किंग उपकरणांमध्ये आवश्यक घटक आहेत.

3. ऑटोमोटिव्ह: ऑटोमोटिव्ह उद्योगात ॲडव्हान्स ड्रायव्हर असिस्टन्स सिस्टीम (ADAS), इन्फोटेनमेंट सिस्टम, इंजिन कंट्रोल युनिट्स आणि इलेक्ट्रिक व्हेईकल (EV) पॉवरट्रेन्ससह विविध ऍप्लिकेशन्ससाठी सेमीकंडक्टर वाढत्या प्रमाणात महत्त्वाचे आहेत.

4. Consumer electronics : यामध्ये टीव्ही, घरगुती उपकरणे, ऑडिओ उपकरणे, डिजिटल कॅमेरे आणि वेअरेबल यासारख्या उत्पादनांचा समावेश आहे, जे सर्व विविध क्षमतेमध्ये सेमीकंडक्टर वापरतात.

5. इंडस्ट्रियल ऑटोमेशन: सेमीकंडक्टर्सचा वापर औद्योगिक ऑटोमेशन आणि प्रक्रिया नियंत्रणासाठी उपकरणे, रोबोटिक्स, सेन्सर्स आणि नियंत्रण प्रणालींमध्ये केला जातो.

6. हेल्थकेअर आणि वैद्यकीय उपकरणे: या क्षेत्रात सेमीकंडक्टर वैद्यकीय इमेजिंग उपकरणे, निदान उपकरणे, रुग्ण निरीक्षण प्रणाली आणि इतर आरोग्यसेवा तंत्रज्ञानामध्ये कार्यरत आहेत.

7. Renewable ऊर्जा: सूर्यप्रकाशाचे विजेमध्ये, तसेच विंड टर्बाइन आणि ऊर्जा साठवण प्रणालींमध्ये सौर फोटोव्होल्टेइक (पीव्ही) पॅनेलमध्ये सेमीकंडक्टर महत्त्वपूर्ण आहेत.

8. Defence : सेमीकंडक्टरचा वापर एव्हिओनिक्स, रडार सिस्टम, नेव्हिगेशन उपकरणे, कम्युनिकेशन सिस्टम आणि संरक्षण इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये केला जातो.

9. आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) आणि मशीन लर्निंग: सेमीकंडक्टर्स डेटा सेंटर्स, एज डिव्हाइसेस आणि स्वायत्त प्रणालींमध्ये AI अनुमान आणि प्रशिक्षण कार्यांसाठी वापरल्या जाणाऱ्या हार्डवेअर प्रवेगकांना शक्ती देतात.

एकंदरीत, सेमीकंडक्टर सर्वव्यापी आहेत आणि विविध उद्योगांमध्ये नाविन्य आणि प्रगती चालविण्यात मूलभूत भूमिका बजावतात.

काही companies ज्या semiconductor च्या क्षेत्रात कार्यरत आहेत –

1. ASM Tech
2. वेदांता
3. मॉसचीप

अधिक वाचा – HDD Vs SSD काय आहे दोघांत फरक ?