Repo Rate Hike याचा अर्थ काय? त्याला आपण एका उदाहरणाने समजून घेऊ जसे की पूर्ण देशांमध्ये लोकसभा निवडणूक असते मग त्यातून पंतप्रधान हा एक सिम्बॉल असतो , पंतप्रधानाला निवडले जाते. तसेच रिझर्व बँक या देशातल्या सगळ्या बँकांचा प्रधानमंत्री आहे.
जेवढ्या पण सरकारी किंवा गैरसरकारी बँक आहेत यांच्यावर RBI लक्ष असतंतर RBI काही नियमानुसार बाकीच्या बँकांचे कारभार चालतात. सगळ्या बँका या RBI कडून लोन घेतात आता या बँका काही कालावधीसाठी रिझर्व बँकेकडून लोन घेतात तर ते काही टक्केवारी ने घेतात याला म्हणतात रेपो रेट
आता या उलट जेव्हा बँकांचा फायदा होतो किंवा बँक कडे पैसा असतो तर ते आरबीआय कडे पैसे ठेवतात तेव्हा बँकांना सद्धा काही व्याजरूपी फायदा मिळतो त्याला म्हणतात रिव्हर्स रेपो रेट.
आपण कित्येकदा वाचत असतो बातम्यांमध्ये की रेपो रेट मुळे महागाई जास्त झाली किंवा कमी झाली तेव्हा त्याचा आपल्यावर काय आणि कसा फरक पडतो हे आपण जाणून घेऊया.
जेव्हा बँका रिझर्व बँकेकडून लोन घेतात तर तेव्हा इतर बँकांना रिझर्व बँकेकडे गव्हर्नमेंट बॉंड्स हे सबमिट करावे लागतात आणि त्या बदल्यात त्यांना काही व्याजाने लोन मिळते त्या व्याज दराला रेपो रेट म्हणतात आपण बघितलं तर हा रेपो रेट जेवढा कमी असेल तेवढ्या आपल्यासारख्या कंजूमर साठी बेनिफिशियल आहे.
म्हणजेच बँकांना कमी व्याजदरात जर का पैसे मिळाले तर याच बँका कस्टमरला सुद्धा कमी व्याजदर लावणार. आणि त्यामुळे मनी फ्लो मार्केटमध्ये वाढतो पैसा फिरतो लिक्विडीटी वाढते आणि लोक जास्तीत जास्त खरेदी करतात रोजगार जास्त लोकांना मिळतो आणि एक मार्केटमध्ये बुलीस ट्रेंड आपल्याला बघायला मिळतो.
या प्रक्रियेला एक नाव आहे बॅंक लेंडिंग रेट (बीएलआर). बीएलआर हे एक बॅंकाचे इतर बॅंकांना पैसे उधळण्याचा दर आहे. यामध्ये एक अग्रिम व्याज दर आहे जो बॅंकाच्या लोनच्या रक्कमावर लागू केला जातो. बीएलआरचा दर बदलण्याच्या अवधीत बॅंकांना आपल्या कस्टमरस ला अद्याप नोटीस देता येतो. त्यामुळे बॅंकांना त्यांच्या लोनच्या व्याजदरांत बदल करण्याची संधी दिली जाते.
यामध्ये एक अग्रिम व्याज दर आहे जो बॅंकाच्या लोनच्या रक्कमावर लागू केला जातो. बीएलआरचा दर बदलण्याच्या अवधीत बॅंकांना आपल्या कस्टमरस ला अद्याप नोटीस देता येतो. त्यामुळे बॅंकांना त्यांच्या लोनच्या व्याजदरांत बदल करण्याची संधी दिली जाते. या बॅंकाच्या व्याजदर कमी असल्याने कस्टमरला फायदा होतो आणि त्यामुळे मनी फ्लो मार्केटमध्ये वाढतो.
बॅंकांना पैसे उधळण्याच्या दरात विविध प्रकारची व्याजदरे असतात, जसे की साधारण व्याजदर, फिक्स्ड व्याजदर, वेरिएबल व्याजदर, आणि अन्य. त्यांच्या संदर्भात, कस्टमरला त्याच्या वित्तीय स्थितीवर विचार करून सर्वोत्तम व्याजदर निवडणे आवश्यक आहे.
बॅंकांच्या व्याजदरांची निवडणी करण्यासाठी, कस्टमरला त्याच्या वित्तीय लक्षात आणि लक्ष्यात देण्याची गरज आहे. व्याजदरांची निवडी करताना, विविध घटकांची माहिती घेण्याची आवश्यकता आहे, जसे की लोनच्या अवधी, रक्कम, व्याजदरांचा प्रकार, आणि इतर संबंधित अटी. त्यानुसार, कस्टमरला स्वतःच्या आर्थिक योग्यतेवर विचार करून सर्वोत्तम व्याजदर निवडणे आवश्यक आहे.
व्याजदर निवडण्याच्या प्रक्रियेत, कस्टमरला त्याच्या आर्थिक योग्यतेच्या आधारे विचार करून ठरवणे आवश्यक आहे की त्याच्या वित्तीय स्थितीवर कशी परिणाम होईल आणि कसे परिणाम होईल. याचा अध्ययन करून, कस्टमरला उचित व्याजदर निवडण्याच्या प्रक्रियेत समर्थ बनवावं.
व्याजदर निवडण्याच्या प्रक्रियेत समर्थ बनवताना, कस्टमरला त्याच्या व्यक्तिगत आर्थिक लक्ष्यांच्या विशेषतः ध्यान देण्याची आवश्यकता आहे. त्याच्या आर्थिक स्थितीवर विचार करून, त्याच्या लक्ष्यांच्या साध्यतेचे मूळ विचार करणे महत्वाचे आहे. तसेच, व्याजदर निवडण्याच्या प्रक्रियेत विचार करताना, कस्टमरला त्याच्या वित्तीय लक्ष्यांच्या साध्यतेच्या दृष्ट्या सहाय्य करण्यासाठी आवश्यक आहे.