भारतातील कोणतेही कुटुंब किंवा कोणताही नागरिक रस्त्यावर राहू नये यासाठी प्रधानमंत्री आवास योजना जाहीर करण्यात आली. या योजनेअंतर्गत विविध राज्यांमधील नागरिकांना परवडणारी घरे बांधून ती लाभार्थ्यांना देण्यात येतात. दरवर्षी शासनामार्फत लाभार्थ्यांची यादी जाहीर होते. परंतु त्यासाठी सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे ज्यांना घराची गरज आहे त्यांनी अर्ज करणे गरजेचे असते. 2024-25 वर्षाचे प्रधानमंत्री आवास योजनेसाठीचे अर्ज घेण्याची प्रक्रिया सुरु झाली आहे. तुमचे स्वतःचे घर नसेल तर तुम्ही देखील यासाठी अर्ज करु शकता. यावर्षी ग्रामिण आणि शहरी दोन्ही भागात नव्याने 3 करोड घरांना मान्यता देण्यात आली आहे.
PM आवास योजनेचे दोन विभाग
नागरिकांना आर्थिकदृष्ट्या परवडणारी घरे तयार करुन देण्यासाठी हा उपक्रम आहे. PMAY योजना दोन भागात विभागली आहे:
· प्रधानमंत्री आवास योजना (शहरी) (PMAY-U) – https://pmaymis.gov.in/
· प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण) (PMAY-G आणि PMAY-R) – https://rhreporting.nic.in/netiay/SocialAuditReport/BeneficiaryDetailForSocialAuditReport.aspx
या लिंकवर क्लिक करुन लाभार्थ्यांची सुची पाहू शहता.
PM आवास योजना शौचालये, वीज, उज्ज्वला योजना एलपीजी, पिण्याचे पाणी, जन धन बँकिंग या उपक्रमांशी देखील जोडलेली आहे. प्रधानमंत्री आवास योजनेची श्रेणी PMAY कार्यक्रम दोन उप-विभागांमध्ये विभागलेला आहे, प्रत्येक वेगळ्या क्षेत्रावर लक्ष केंद्रित करतो: प्रधानमंत्री आवास योजना ग्रामीण 2016 मध्ये इंदिरा आवास योजनेचे नामकरण प्रधानमंत्री आवास योजना – ग्रामीण (PMAY-G) असे करण्यात आले.
योजनेचे उद्दिष्ट
भारतातील ग्रामीण आणि शहरी भागातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल नागरिकांना स्वस्त दरात घरे उपलब्ध करुन देणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे. या योजनेमध्ये चंदीगड आणि दिल्ली ही शहरे वगळण्यात आली आहेत. प्रधानमंत्री आवास योजनेअंतर्गत मैदानी भागासाठी गृहनिर्माण विकासाची किंमत 60:40 म्हणेजच शासन 60 टक्के रक्कम भरेल तर 40 टक्के रक्कम लाभार्थ्याला भरावी लागते. तसेच उत्तर-पूर्व आणि डोंगराळ प्रदेशांसाठी 90:10 म्हणजेच शासन 90 टक्के रक्कम तर लाभार्थ्याला 10 टक्के घराची रक्कम भरणे अपेक्षीत असते.
शहरीभागात योजना राबवण्याचे 3 टप्पे
प्रधानमंत्री आवास योजना शहरी PMAY-U चे मुख्य लक्षीत क्षेत्र हे भारतातील शहरी भाग आहेत. ही योजना सध्या 4,331 शहरांमध्ये सुरु आहे. तसेच हा कार्यक्रम तीन टप्प्यात विभागला गेला आहे.
· पहिला टप्पा : सरकारने एप्रिल 2015 ते मार्च 2017 या कालावधीत विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील 100 शहरांपर्यंत पोहोचण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.
· दुसरा टप्पा : एप्रिल 2017 ते मार्च 2019 पर्यंत विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील 200 अतिरिक्त शहरे कव्हर करण्याचे उद्दिष्ट होते.
· तिसरा टप्पा: मार्च 2022 च्या अखेरीस, प्रकल्प पूर्ण करण्याच्या उद्दिष्टात डावीकडील शहरांचा समावेश केला जाईल. प्रधानमंत्री आवास योजनेची वैशिष्ट्ये प्रधानमंत्री आवास योजनेच्या मुख्य बाबी खालीलप्रमाणे आहेत.
PM आवास योजनेची वैशिष्ट्ये
20 वर्षांसाठी, PMAY योजनेच्या लाभार्थ्यांना गृहकर्जावर वार्षिक 6.50% अनुदानित व्याजदर प्राप्त होतो. तळमजल्यावर दिव्यांग आणि वृद्धांना प्राधान्य दिले जाते इको-फ्रेंडली आणि टिकाऊ तंत्रज्ञानाचा वापर करून इमारती बांधल्या जातात या योजनेत संपूर्ण शहरी भागांचा समावेश होतो सुरुवातीपासून, प्रणालीचा क्रेडिट-लिंक्ड सबसिडी भाग भारतात सर्व वैधानिक शहरांमध्ये लागू केला जातो..
