एक लिटर पेट्रोलसाठी 250 रुपये मोजावे लागत असतील तर हे सर्वसामान्यांच्या खिशाला जड जाणारे आहे. किंबहुना त्यामुळे सरकारचे बजेट पूर्णपणे बिघडेल. देशातील महागाई अनेक पटींनी वाढते आहे. सध्या तरी तसे दिसत नाही. परंतु स्वीडिश बँक एसईबीचा क्रूडबाबतचा अहवाल प्रसिद्ध झाला आहे. सध्याच्या इस्रायल-इराण युद्धामुळे जगातील 4 टक्के क्रूडचा पुरवठा खंडित होऊ शकतो, असे या अहवालात म्हटले आहे. अशा परिस्थितीत कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल US$200 पेक्षा जास्त असू शकते. इराण सध्या 3 दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन उत्पादन करतो. अशा स्थितीत भारतात एक लिटर पेट्रोलची किंमत 250 रुपये प्रति लिटर होऊ शकते.
अजय केडिया यांचे मत
केडिया कमोडिटीचे एमडी अजय केडिया म्हणाले की एक लिटर पेट्रोल 250 रुपयांना विकले जाऊ शकते, जर आंतरराष्ट्रीय बाजारात क्रूडची किंमत 200 डॉलर प्रति लिटर झाली तर भारतात पेट्रोलची किंमत 250 रुपये होईल. रुपये शक्य आहे. इस्रायल आणि इराणमधील वाढत्या तणावामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्या आहेत.
अजय केडिया म्हणतात की वाढत्या तणावामुळे क्रूडच्या किमती प्रति बॅरल $ 200 पर्यंत वाढतील. सध्या हे शक्य नाही, कारण जगातील सर्वात मोठी क्रूड आयातदार अमेरिका क्रूडची निर्यातही करते. त्याच वेळी, चीन आणि इतर अनेक देशांकडून क्रूडच्या मागणीत मोठी वाढ झालेली नाही.
युद्धकालीन परिस्थिती आणि तेलाचे दर
1973 मध्ये अरब-इस्त्रायल युद्धाच्या काळात तेल उत्पादक देशांच्या संघटनेने तेलाच्या किमती मोठ्या प्रमाणात वाढवल्या होत्या. त्यावेळी क्रूडची किंमत प्रति बॅरल 25 डॉलरवरून 55.51 डॉलरवर अचानक वाढली होती. अरब तेल उत्पादक देशांनी इस्रायल समर्थक समजल्या जाणाऱ्या देशांवर निर्बंध लादले, ज्यात अमेरिकेचाही समावेश होता.
पेट्रोलचे दर कधी-कोण ठरवतात?
भारत दररोज सुमारे 37 लाख बॅरल क्रूड वापरतो आणि देश आपला वापर पूर्ण करण्यासाठी सुमारे 80 टक्के कच्च्या तेलाची आयात करतो. तेल विपणन कंपन्या कच्च्या तेलाच्या किंमती, मालवाहतूक शुल्क, रिफायनरी खर्च, पेट्रोल आणि डिझेल किती स्वस्त होईल किंवा किती महाग होईल यावर निर्णय घेतात? याशिवाय उत्पादन शुल्क, व्हॅट आणि डीलर कमिशन देखील ग्राहकांपर्यंत पोहोचल्यानंतर त्याच्या किमतीत जोडले जातात.
