भारतात क्रेडिट कार्ड वापरण्याची संख्या दिवसेंदिवस वाढताना दिसते. विशेषता नोटबंदीनंतर ऑनलाईन व्यवहार जसे वाढत गेले, तसे विविध पर्याय उपलब्ध झाले आहेत.त्यामध्ये क्रेडिट कार्ड हा सर्वाधिक असा वापरला जाणारा पर्याय आहे. बँक तुमचे अकाउंट बघून तुम्हाला एक स्पेशल क्रेडिट देते त्याला क्रेडिट कार्ड म्हणतात. त्या क्रेडिट कार्डची लिमिट 15 हजार पासून तर 10 लाखापर्यंत पण असू शकते. क्रेडिट कार्ड असण्याचे जेवढे फायदे आहेत, तेवढे तोटे पण आहेत.
Credit Card Pros and Cons
फायदे
1)क्रेडिट कार्ड व्यक्तींना रोख रक्कम न बाळगता वस्तू खरेदी करण्याची परवानगी देतात. क्रेडिट कार्डमुळे अनेक खरेदीसाठी संपर्करहित पेमेंट करण्याची परवानगी मिळते, ज्यामुळे लहान वस्तूंसाठी त्वरित आणि सुलभ पेमेंट करता येते. शिवाय, काही क्रेडिट कार्डांशी संबंधित ॲप्सच्या मदतीने ग्राहकांना त्यांच्या स्मार्टफोनवरून खरेदी करण्यासाठी प्रवेश देऊन जवळपास कुठूनही पेमेंट करता येते.
2) क्रेडिट कार्ड फसव्या व्यवहारांपासून रोखीपेक्षा अधिक प्रभावीपणे संरक्षण देतात. शिवाय, बहुतेक क्रेडिट कार्ड खरेदी केलेल्या वस्तूंवर विमा घेऊन येतात, त्या वस्तूंची चोरी किंवा नुकसान झाल्यास संरक्षण प्रदान करतात.
3)अनेक बँका आणि क्रेडिट कार्ड कंपन्या त्यांच्या कार्डच्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी रिवॉर्ड प्रोग्राम ऑफर करतात. हे रिवॉर्ड प्रोग्राम क्रेडिट कार्ड, एअरलाइन माइल्स आणि निवडक व्यापाऱ्यांवरील विशेष सवलती किंवा विशेष ऑफरसाठी वापरल्या जाणार्‍या पॉइंट्ससह केलेल्या खरेदीवर रोख परत देऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, जेव्हा कार्ड विविध बिले भरण्यासाठी वापरले जाते, त्या पेमेंटवर पॉइंट किंवा कॅशबॅक देखील मिळतो.
4) जर क्रेडिट कार्ड जबाबदारीने वापरले जाते, तर ग्राहकाचा क्रेडिट स्कोर कालांतराने सुधारू शकतो. ग्राहक वेळेवर अधिक पेमेंट करतो आणि त्यांचा क्रेडिट वापर कमी ठेवतो, त्यांचा क्रेडिट स्कोअर सुधारत राहील. सुधारित क्रेडिट स्कोअर भविष्यात ग्राहकांना कर्ज किंवा इतर प्रकारच्या क्रेडिटसाठी अर्ज करणे अधिक सोपे करू शकते.
5))क्रेडिट कार्ड वापरल्याने ग्राहकांना भरपूर फायदे आणि बक्षिसे मिळू शकतात. झटपट पेमेंट, विमा संरक्षण आणि बक्षिसे मिळवून क्रेडिट कार्ड ग्राहकांचे जीवन अधिक सुरक्षित आणि सोयीस्कर बनवू शकतात. योग्यरितीने वापरल्यास क्रेडिट कार्ड हे कोणत्याही वॉलेटमध्ये एक उत्तम जोड असू शकते.
तोटे
1)क्रेडिट कार्ड महिन्याचे पेमेंट हे दोन स्वरूपात असतात a)किमान भरावयाची रक्कम
b) त्या महिन्यात देण्याची पूर्ण रक्कम.
क्रेडिट कार्ड कंपनी आपल्याला 45 ते 50 दिवसांचा कालावधी देते या कालावधीनंतर आपण पूर्ण रक्कम भरणे हेच हिताचे असते. नाहीतर जास्त व्याज आकारले जाते.
2)त्याचबरोबर क्रेडिट कार्ड वरील एकूण थकबाकीच्या कमीत कमी पाच टक्के एवढी रक्कम भरणा करण्याची मुभा असते पण कोणत्याही परिस्थितीत ही सवलत आपण वापरू नये कारण उरलेल्या 95% रकमेवरती महिना अडीच टक्के एवढे व्याज आकारले जाते जे साधारण वार्षिक 40% पेक्षा जास्त असू शकते.
3)अवाजवी खर्च वाढू शकतो व्यवस्थित वापर न केल्यास सिबिल स्कोअर कमी होतो.सिबिल स्कोअर कमी झाल्यावर क्रेडिट कार्ड तसेच इतर कर्जे मिळणे अवघड होते. व मिळाले तरी जास्त व्याज भरावे लागते.
क्रेडीट कार्डने जरी आपले जीवन सुखकर आणि सोयीस्कर केले असले तरी त्याचे फायदे आणि तोटे नीट जाणून मगच ते वापरणे गरजेचे आहे.