सावधान! जर तुम्ही UPI वापरत असाल तर हे कराच!

युनिफाइड पेमेंट इंटरफेस (UPI) ने भारतात पैसे हस्तांतरित करण्याची पद्धत पूर्णपणे बदलली आहे. हे आता थेट बँक खात्यांमधून किंवा पाकीटातून पैसे पाठवण्याचा एक जलद, सोपा आणि सुरक्षित मार्ग प्रदान करते. सोप्या शब्दात सांगायचे तर, या डिजिटल युगात यूपीआय खूप महत्वाचे आहे कारण यामुळे रोख किंवा कार्ड न वापरता पैसे पाठवणे, बिले भरणे आणि ऑनलाइन खरेदी करणे सोपे होते. पण UPI सोयीस्कर असले तरी तुमचे आर्थिक व्यवहार सुरक्षित असल्याची खात्री करणे हे देखील तुमचे कर्तव्य आहे. तुमचे UPI सुरक्षित ठेवण्यासाठी, या महत्त्वाच्या चरणांचे अनुसरण करा.

सुरक्षित UPI व्यवहारांसाठी

• बँक कार्डाची माहिती देऊ नकाः तुमची क्रेडिट किंवा डेबिट कार्डची माहिती संकेतस्थळे किंवा अॅप्सवर जतन करणे उपयुक्त ठरू शकते जेणेकरून तुम्ही ती नंतर पुन्हा वापरू शकाल, परंतु हे तुमच्या सुरक्षेसाठी खूप धोकादायक असू शकते. इतर लोकांना तुमची आर्थिक माहिती पाहण्यापासून रोखण्यासाठी, प्रत्येक व्यवहारानंतर तुम्ही तुमच्या कार्डाची माहिती काढून टाकली पाहिजे.

• तुम्ही व्यवसाय करता तेव्हा खाजगी ब्राउझर विंडो वापराः तुमचे यू. पी. आय. व्यवहार सुरक्षित आहेत याची खात्री करण्यासाठी, तुम्ही ते खाजगी किंवा आभासी संगणकांद्वारे केले पाहिजेत, शक्यतो सुरक्षित जोडणी असलेल्या संगणकांद्वारे (Https द्वारे दर्शविलेले) हे ब्राउझर तयार केले गेले आहेत जेणेकरून ते कुकीज आणि लॉगिन तपशीलांसारख्या खाजगी डेटा संचयित करणार नाहीत. जेव्हा तुम्ही खरेदी पूर्ण कराल, तेव्हा बँकिंग पृष्ठावरून लॉग आउट करण्याचे लक्षात ठेवा.

• पासवर्ड देऊ नकाः तुम्ही तुमचा UPI पिन इतर लोकांना दिल्यास, ते तुमच्यावर ऑनलाइन हल्ला करण्यासाठी त्याचा वापर करू शकतात. तुमचा यू. पी. आय. पिन अद्ययावत ठेवणे आणि तुमच्या परवानगीशिवाय तुमचा UPI किंवा ATM pin मागणाऱ्या कॉलपासून सावध राहणे महत्वाचे आहे. जेव्हा तुम्ही व्यवहारांसाठी वन-टाइम पासवर्ड (OTP) वापरता तेव्हा संरक्षणाचा अतिरिक्त स्तर जोडला जातो.

• बनावट Apps पासून सावध रहाः बनावट Apps हा एक वास्तविक धोका आहे जो appच्या दुकानांमध्ये आढळू शकतो. वाईट पुनरावलोकने, कोणतेही पुष्टीकृत बॅजेस नसणे आणि बरेच डाउनलोड न होणे ही सहसा या प्रकारच्या Apps ची चिन्हे असतात. तुम्ही डाउनलोड केलेले UPI App खरे आहे आणि तपासले गेले आहे याची खात्री करा.

• तुमचा UPI Pin सुरक्षित ठेवा: तुमचा UPI pin हा तुमचे बँक खाते सुरक्षित ठेवण्याचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. तुमच्या फोन नंबरवर किंवा वाढदिवशी आधारित असलेल्या पिनप्रमाणे अंदाज लावण्यास सोपे असलेले पिन वापरू नका. एक मजबूत, अद्वितीय पिन सेट करणे आणि तो वारंवार बदलणे यामुळे गोष्टी अधिक सुरक्षित होऊ शकतात.

• कृपया प्राप्तकर्त्याची (Receiver) माहिती तपासाः UPI पेमेंट करण्यापूर्वी, कृपया प्राप्तकर्त्याचा सेल नंबर किंवा UPI ID यासारखी माहिती तपासा. बहुतेक UPI Apps मधील ‘व्हेरिफाय पेमेंट Address’ साधनाचा वापर करून प्राप्तकर्ता तोच आहे याची खात्री करून घ्या आणि व्यवहारांना दिशाभूल होण्यापासून किंवा फसवणूक होण्यापासून थांबवा.

• विश्वासार्ह UPI App वापराः तेथे अनेक UPI ऍप उपलब्ध आहेत, म्हणून तुमचे सौदे करण्यासाठी विश्वासार्ह आणि सुरक्षा वैशिष्ट्यांसह ओळखले जाणारे एक निवडा.

• सार्वजनिक Wi-Fi वर व्यवसाय करू नकाः सार्वजनिक वाय-फाय नेटवर्क असुरक्षित आहेत कारण ते हॅक करणे सोपे आहे. तुमची वैयक्तिक आणि आर्थिक माहिती सुरक्षित ठेवण्यासाठी, यू. पी. आय. हस्तांतरणासाठी तुम्ही वापरत असलेले नेटवर्क कनेक्शन सुरक्षित आणि विश्वासार्ह आहे याची खात्री करा.

• OTP किंवा UPI पिन शेअर करू नका: कायदेशीर UPI ॲप्स तुम्हाला कधीच OTP मागत नाही. त्यामुळे तुम्ही तुमच्या कुटुंबीयांसोबत किंवा मित्रांसोबत चुकूनही  OTP किंवा UPI पिन शेअर करू नका. तुम्ही जर तुमची ही महत्वाची माहिती शेअर केली तर तुमच्या खात्यातील पैसे जाण्याची शक्यता आहे. 

• UPI ॲप अपडेट नेहमी ठेवा: तुम्ही कोणते UPI ॲप वापरत आहे. त्या ॲपचे कोणते नवीन व्हर्जन आले आहे का हे तपासा. ते UPI ॲप नेहमी अपडेट ठेवा. यामुळे ॲपमध्ये काही प्रोब्लेम असल्यास नवीन सुरक्षा अपडेट्सद्वारे त्याचे निराकरण करण्यात येते. 

• ॲप लॉक आणि बायोमेट्रिक्स वापरा: तुम्ही तुमचे ॲप सुरक्षित ठेवण्यासाठी तुम्ही UPI ॲप्सद्वारे ऑफर करण्यात आलेल्या ॲप लॉक व बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण यासारख्या इन-बिल्ड सुरक्षा वैशिष्ट्यांचा लाभ घ्यावा. जेणेकरून तुम्हाला अधिकची सुरक्षितता प्राप्त होईल. त्यामुळे नेहमी आपल्या ॲपला ॲप लॉक आणि बायोमेट्रिक्स  वापरा.  

या सुरक्षा सूचनांचे पालन करून, तुमच्या परवानगीशिवाय घोटाळे आणि लोक तुमची आर्थिक माहिती मिळवण्याची जोखीम कमी करत, तुम्ही यू. पी. आय. देयकांचे फायदे मिळवू शकता. तुमच्या डिजिटल उपक्रमांची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी, तुम्ही सतर्क आणि सावध असणे आवश्यक आहे.