सणासुदीमुळे या क्षेत्रात निर्माण होणार 10 हून अधिक नोकऱ्या, जाणून घ्या किती असेल पगार?
अहवालानुसार, प्लॅटफॉर्मचे कामगारांवर नियंत्रण ठेवणे अधिक कठीण होत आहे, ज्यामुळे ई कॉमर्स फ्लॅटफॉर्मच्या माध्यमातून सेवा पुरविणाऱ्या कामगारांच्या हक्कांचे संरक्षण करण्यासाठी चालू असलेल्या प्रयत्नांवर प्रश्न उपस्थित होत आहेत.
भारतात सणासुदीला सुरुवात झाली आहे. यासह, विविध क्षेत्रांच्या उपभोगाच्या मागणीत वाढ होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे गिग स्पेसमध्ये कामाला चालना मिळू शकते. एनएलबी सर्व्हिसेसच्या हवाल्याने द इकॉनॉमिक टाईम्समधील एका अहवालात म्हटले आहे की, सध्याच्या सणासुदीच्या काळात सुमारे 10 लाख नोकऱ्या निर्माण होऊ शकतात. या कालावधीत, रिटेल, हॉस्पिटॅलिटी, ई-कॉमर्स, लॉजिस्टिक, ग्राहकोपयोगी वस्तू, बँकिंग, वित्तीय सेवा आणि विमा (BFSI) यासह अनेक उद्योगांमध्ये मोठ्या प्रमाणात नियुक्ती अपेक्षित आहे. एनएलबी सर्व्हिसेसचे सीईओ सचिन अलग म्हणाले की, ई-कॉमर्स क्षेत्रात सर्वाधिक मागणी अपेक्षित आहे, ज्यामध्ये गेल्या वर्षीच्या तुलनेत नोकऱ्यांमध्ये 22 टक्के वाढ झाली आहे.
कोणत्या पदांसाठी नियुक्ती?
अहवालानुसार, ई-कॉमर्स क्षेत्रात तात्पुरत्या आणि कायमस्वरूपी नोकरीच्या दोन्ही पदांमध्ये वाढ होणार आहे. यामध्ये वेअरहाऊस कामगार, इन्व्हेंटरी मॅनेजर, लॉजिस्टिक कोऑर्डिनेटर, किराणा भागीदार आणि डिलिव्हरी ड्रायव्हर्स यासारख्या नोकरीच्या पदांचा समावेश अपेक्षित आहे. दरम्यान, उच्च मागणीच्या काळात, रॅपिड कॉमर्स प्लॅटफॉर्मवर गिग डिलिव्हरी रायडर्सची गरज 30 टक्क्यांनी वाढण्याची अपेक्षा आहे. अहवालानुसार, या वाढीला हातभार लावणाऱ्या इतर घटकांमध्ये ग्राहकांच्या खर्चाची पद्धत, हंगामी व्यावसायिक गरजा, आर्थिक निर्देशक आणि उद्योग विशिष्ट ट्रेंड यांचा समावेश होतो.
अहवालात पुढे म्हटले आहे की यापैकी सुमारे 70 टक्के पदे हंगामाच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी तयार करण्यात आल्या आहेत, ज्या तात्पुरत्या असतील, तर सुमारे 30 टक्के पदे कायमस्वरूपी असण्याची शक्यता आहे. डिलिव्हरी ड्रायव्हर, ग्राहक सेवा प्रतिनिधी, टेक सपोर्ट स्पेशालिस्ट आणि फ्रीलान्स डिझायनर यासारख्या भूमिकांना जास्त मागणी असण्याची अपेक्षा आहे. वाढत्या मागणीमुळे, पुढील काही महिन्यांत या पदांच्या पगारात 10-20 टक्क्यांनी वाढ होण्याची शक्यता आहे, जे सध्या 12,000 ते 16,000 रुपयांच्या दरम्यान आहे.
शर्यतीत महिलाही सहभागी होतात
गिग इकॉनॉमीमध्ये महिलांचा सहभाग देखील वाढण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामध्ये 35 टक्क्यांपर्यंत वाढ होऊ शकते. महिला सहसा गिग इकॉनॉमीमध्ये उपलब्ध असलेल्या लवचिकता आणि विविध संधींकडे आकर्षित होतात, ज्यात ब्रँड ॲडव्होकेसी, सौंदर्य आणि ग्रूमिंग, ऑनलाइन शिकवणी, घरगुती मदत, कॅब ड्रायव्हिंग आणि अन्न वितरण यासारख्या भूमिकांचा समावेश होतो.
कामगारांशी चांगली वागणूक नाही
भारतात गिग तसेच ऑनलाईन सेवा पुरविणारी अर्थव्यवस्था वेगाने वाढत आहे, परंतु कामगारांना दिलेली वागणूक अजूनही चिंतेचा विषय असल्याचे दिसून येत आहे. CITAPP आणि ऑक्सफर्ड विद्यापीठाने जारी केलेल्या फेअरवर्क इंडिया रेटिंग 2024 अहवालात, Amazon Flex आणि Swiggy सह 11 प्रमुख प्लॅटफॉर्मचे मूल्यांकन केले गेले आहे.
अहवालानुसार, प्लॅटफॉर्मचे कामगारांवरील नियंत्रण अधिक घट्ट होत आहे, ज्यामुळे कामगारांच्या हक्कांचे संरक्षण करण्यासाठी सुरू असलेल्या प्रयत्नांवर प्रश्न उपस्थित होत आहेत. या कालावधीत सध्या ऑनलाईन सेवा देणाऱ्या 11 प्लॅटफॉर्मपैकी, फक्त बिगबास्केट आणि अर्बन कंपनीचे कर्मचारी कामाशी संबंधित खर्च लक्षात घेऊन किमान वेतन मिळवतात. याशिवाय इतर कोणत्याही प्लॅटफॉर्मवर कामगारांना पुरेसा पगार दिला की नाही हे दाखवले जात नाही.
सध्याच्या काळात सुरक्षितता अजूनही एक महत्त्वाची चिंता आहे, परंतु Amazon Flex, BigBasket, BluSmart, Swiggy, Urban Company, Zepto आणि Zomato सारख्या प्लॅटफॉर्मने सुरक्षा उपकरणे आणि प्रशिक्षण देण्यासाठी गुण मिळवले आहेत. दरम्यान, केवळ काही कंपन्यांनी वैद्यकीय आणीबाणीच्या काळात कामगारांसाठी अपघाती विमा आणि उत्पन्न संरक्षण देऊ केले आहे. यामध्ये बिगबास्केट, स्विगी, अर्बन कंपनी, झेप्टो आणि झोमॅटो यांचा समावेश आहे.